Hoe een mug in tijden van crisis al snel een olifant wordt

N-VA-senatoren Elke Sleurs en Piet De Bruyn hebben een oproep mede ondertekend om de aandacht voor de strijd tegen hiv en aids niet te laten verslappen. In de krant De Morgen verscheen een tekst van de hand van Marlies Casier, beleidsmedewerkster bij Sensoa. De initiatiefnemers vrezen dat uit de bevriezing van de Belgische middelen voor het Globale Fonds blijkt dat onze regering de strijd tegen hiv en aids niet langer als een prioriteit beschouwt.

Net aan de vooravond van de VN wereldtop over de strijd tegen hiv en aids heeft België beslist zijn bijdrage aan het Global Fund voor de bestrijding van aids, malaria en tbc voorlopig niet te storten. De oorzaak daarvan legt ontslagnemend Minister voor Ontwikkelingssamenwerking Olivier Chastel (MR) bij het feit dat een handvol landen, die geld ontvingen van het Global Fund, dit fout besteedden.

Het Global Fund dreigt daardoor slachtoffer te worden van haar eigen transparante beleid, want het kwam zelf met de cijfers naar buiten. In concreto gaat het over 44 miljoen dollar op een totaalbudget van 13 miljard dollar dat in verkeerde handen gevallen is, of 0,3 procent van de totale uitgaven. Dat blijkt voor België echter voldoende om zijn jaarlijkse bijdrage in de wereldwijde strijd tegen aids, malaria en tbc ter discussie te stellen.

Wij zijn van oordeel dat deze 'sanctie' niet in verhouding staat tot de vastgestelde misbruiken. De cijfers vertellen ons immers dat 99,7 procent van de middelen van het Global Fund wél goed besteed werden.

De internationale gemeenschap heeft de afgelopen dertig jaar, mede onder leiding van voormalig UNAIDS-directeur Peter Piot, geweldig geïnvesteerd om de wereldwijde aidsepidemie tegen te gaan, en met succes. Het aantal besmettingen daalde wereldwijd met een kwart. Miljoenen mensen kunnen vandaag verder leven dankzij de vooruitgang die geboekt werd op het vlak van aidsremmers en de betere toegang tot die levensnoodzakelijke geneesmiddelen. De mobilisatie voor de strijd tegen hiv en aids is een vorm van globale solidariteit zonder voorga. Maar de epidemie effectief een halt toeroepen vereist minstens een verdubbeling van de huidige investeringen.

Graag andere strategie
Met de bevriezing van de Belgische middelen blijkt nog maar eens dat meer en meer regeringen de strijd tegen hiv vandaag niet langer als een prioriteit beschouwen. En dat terwijl we alle redenen hebben om aan te nemen dat we, met voldoende middelen en politieke moed, het tij wel degelijk kunnen doen keren. Het vermoeden van corruptie wordt vandaag makkelijk als een argument gebruikt om van de uitgaven af te zien.

Minister Chastel antwoordde op een vraag van senator Marleen Temmerman in verband met België’s bijdragen aan het Globale Fonds in maart nog geruststellend dat hij van mening was "dat we donororganisaties die fraude vaststellen niet blindelings mogen afstraffen". En voegde daar aan toe dat we eerst de implicaties van een vermindering van de financiering voor de slachtoffers van aids, tuberculose of malaria moeten evalueren. Vreemd genoeg is het diezelfde minister die zopas de bevriezing van de Belgische middelen afkondigde. Zijn vandaag, drie maand later, de implicaties van een stopzetting van de middelen voor miljoenen zieken dan niet langer prioritair?

We vragen dat België in dit dossier een andere strategie zou volgen. De strijd tegen corruptie is een noodzakelijke strijd, maar we gaan toch ook de sociale zekerheid niet afschaffen omwille van een minderheid die misbruik maakt van het systeem? Wat vandaag op het spel staat, is de toekomst van miljoenen mensenlevens, waarvan we weten dat, mits voldoende middelen, België en andere donorlanden het verschil kunnen maken. Net in tijden van crisis moeten we laten zien dat solidariteit meer is dan een slogan. Het is een werkwoord.